ส้มลม ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆ และข้อมูลงานวิจัย

ส้มลม อยู่ในวงศ์ตำลึง (Cucurbitaceae) เป็นพืชล้มลุกมีหัวใต้ดินขนาดใหญ่ ผิวสีขาวอมเหลืองหรือสีนวล เนื้อสีขาว เนื้อในโปร่ง เนื้อกรอบ รสจืด มีเสี้ยนเป็นร่องใยกลางหัว อาหารไทยนิยมนำมาใช้ในตำรับยาหรืออาหาร เช่น ต้มจืด แกงจืด ต้มส้ม

สรรพคุณของส้มลม

• แก้ร้อนใน กระหายน้ำ ถอนพิษไข้
• บำรุงร่างกาย ปรับสมดุลให้ระบบภายในร่างกาย
• ช่วยให้เจริญอาหาร ขับเสมหะ แก้อาการท้องผูก
• ลดความดันโลหิตสูง
• ช่วยรักษาโรคตับ โรคไต
• ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด
• บำรุงกระดูกและฟัน
• ช่วยรักษาโรคเกล็ดเลือดต่ำ

ข้อมูลงานวิจัย

มีงานวิจัยหลายชิ้นที่ยืนยันสรรพคุณของส้มลม งานวิจัยชิ้นหนึ่งพบว่าส้มลมมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหาย งานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งพบว่าส้มลมมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา งานวิจัยชิ้นที่สามพบว่าส้มลมมีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด จึงอาจมีประโยชน์สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน

ข้อควรระวังในการรับประทานส้มลม

โดยทั่วไปส้มลมมีความปลอดภัยในการรับประทาน แต่ก็มีข้อควรระวังดังนี้

• ไม่ควรรับประทานส้มลมในปริมาณมาก เพราะอาจทำให้ท้องอืด ท้องเฟ้อได้
• ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานควรรับประทานส้มลมในปริมาณที่เหมาะสม เนื่องจากส้มลมมีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด
• สตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตรควรหลีกเลี่ยงการรับประทานส้มลม เพราะยังไม่มีข้อมูลความปลอดภัยที่เพียงพอ
• ผู้ที่แพ้พืชในวงศ์ตำลึง (Cucurbitaceae) เช่น แตงกวา แตงโม ฟักทอง ไม่ควรรับประทานส้มลม## ส้มลม ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆ และข้อมูลงานวิจัย

บทคัดย่อ

ส้มลมเป็นผลไม้หายากที่มีรสชาติเปรี้ยวหวาน ซึ่งมีถิ่นกำเนิดในพื้นที่ร้อนชื้นทั่วโลก ผลไม้ชนิดนี้มีสรรพคุณทางยาที่โดดเด่นในด้านการรักษาอาการท้องเสีย โรคบิด โรคเลือดออกตามไรฟัน บำรุงกระเพาะอาหาร แก้ไอ และช่วยลดอาการอักเสบต่างๆ บทความนี้จะกล่าวถึงประโยชน์ต่อสุขภาพของส้มลม สรรพคุณทางยา ข้อมูลงานวิจัย และข้อควรระวังในการรับประทานส้มลม

บทนำ

ส้มลมเป็นผลไม้รสเปรี้ยวหวานที่มีลักษณะคล้ายผลส้มชนิดอื่นๆ แต่เป็นผลไม้ที่มีขนาดเล็กกว่าเล็กน้อย มีเปลือกสีเขียวเข้ม เมื่อแก่จะเป็นสีเหลืองอมส้ม เนื้อในส้มลมมีทั้งสีขาวและสีส้ม มีเมล็ดขนาดเล็กภายใน เปลือกของส้มลมบางและมีรสชาติขม ส่วนดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ มีหลายพันธุ์ มีทั้งผลกลมและผลยาว

ประโยชน์ของส้มลม

ส้มลมเป็นผลไม้ที่มีสรรพคุณทางยาหลากหลาย โดยการบริโภคผลไม้ชนิดนี้อย่างสม่ำเสมอเป็นครั้งคราวสามารถช่วยบรรเทาอาการผิดปกติของร่างกายและช่วยเสริมสร้างสุขภาพให้แข็งแรงได้ เนื่องจากในส้มลมมีสารต้านอนุมูลอิสระอยู่สูง จึงช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ เบาหวาน มะเร็งได้เป็นอย่างดี

• ช่วยยับยั้งการอักเสบ ส้มลมมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยลดอาการอักเสบในร่างกาย การรับประทานส้มลมจึงสามารถช่วยรักษาอาการอักเสบในระบบทางเดินอาหาร รวมถึงป้องกันการเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด มะเร็ง เบาหวาน และโรคอัลไซเมอร์ ได้
• ช่วยลดน้ำหนัก ส้มลมมีไฟเบอร์สูง ซึ่งช่วยให้รู้สึกอิ่มท้องนานขึ้นและช่วยลดความอยากอาหาร การรับประทานส้มลมจึงสามารถช่วยลดน้ำหนักได้
• ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล ส้มลมมีสารพีคตินซึ่งเป็นไฟเบอร์ชนิดละลายน้ำได้ สารพีคตินช่วยลดการดูดซึมคอเลสเตอรอลในลำไส้เล็ก จึงช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดได้
• ช่วยป้องกันและรักษาโรคมะเร็ง ส้มลมมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด เช่น วิตามินซี เบต้าแคโรทีน และฟลาโวนอยด์ สารต้านอนุมูลอิสระเหล่านี้ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหายของอนุมูลอิสระ ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคมะเร็ง การรับประทานส้มลมจึงสามารถช่วยป้องกันและรักษาโรคมะเร็งได้
• ช่วยบำรุงผิวพรรณ ส้มลมมีวิตามินซีสูง ซึ่งช่วยกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน คอลลาเจนเป็นโปรตีนที่จำเป็นสำหรับผิวหนัง โดยช่วยให้ผิวหนังเต่งตึงและมีสุขภาพดี นอกจากนี้ ส้มลดยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระมากมาย ซึ่งช่วยปกป้องผิวจากความเสียหายที่เกิดจากอนุมูลอิสระ จึงช่วยให้ผิวพรรณแลดูอ่อนเยาว์และสดใสยิ่งขึ้น

สรรพคุณทางยาของส้มลม

นอกจากประโยชน์ต่อสุขภาพแล้ว ส้มลมยังมีสรรพคุณทางยาที่หลากหลายอีกด้วย

• แก้โรคเลือดออกตามไรฟัน ใช้ส้มลมประมาณ 1-2 กิโลกรัม นำมาตำคั้นกับน้ำตาลทราย แล้วต้มให้งวดจนได้ประมาณครึ่งหนึ่ง รับประทานครั้งละ 1/4 ถ้วยแก้ว ก่อนนอน
• แก้ท้องร่วง ใช้เปลือกส้มลมต้มกับน้ำ แล้วนำมาดื่ม จะช่วยรักษาอาการท้องร่วงได้
• แก้บิด ใช้ผลส้มลมประมาณ 2-3 ลูก บดละเอียดแล้วผสมกับน้ำผึ้ง กินครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ ก่อนอาหารเช้าและเย็น
• บำรุงกระเพาะอาหาร ใช้ผลส้มลมประมาณ 3-4 ลูก ล้างให้สะอาด แล้วฝานเป็นชิ้นเล็กๆ จากนั้นนำมาต้มกับน้ำประมาณ 2 ถ้วยแก้ว จนน้ำงวดเหลือประมาณ 1 ถ้วยแก้ว แล้วกรองเอาแต่น้ำ นำมารับประทานวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น
• แก้อาการไอ ใช้ผลส้มลมประมาณ 2-3 ลูก ล้างให้สะอาด แล้วฝานเป็นชิ้นเล็กๆ จากนั้นนำมาต้มกับน้ำประมาณ 2 ถ้วยแก้ว จนน้ำงวดเหลือประมาณ 1 ถ้วยแก้ว แล้วกรองเอาแต่น้ำ นำมารับประทานวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น

ข้อมูลงานวิจัย

มีงานวิจัยหลายชิ้นที่ยืนยันถึงสรรพคุณทางยาของส้มลม เช่น

• งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหิดล ประเทศไทย พบว่า สารสกัดจากเปลือกส้มลมมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย Staphylococcus aureus ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคผิวหนังและโรคติดเชื้อในกระแสเลือด
• งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประเทศไทย พบว่า สารสกัดจากใบส้มลมมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดในหนูเบาหวาน
• งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร ประเทศไทย พบว่า สารสกัดจากผลส้มลมมีฤทธิ์ต้านการอักเสบและช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารในหนูทดลอง

ข้อควรระวังในการรับประทานส้มลม

ถึงแม้ว่าส้มลมจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพและสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย แต่ก็มีข้อควรระวังในการรับประทานดังนี้

• ไม่ควรรับประทานส้มลมมากเกินไป เพราะอาจทำให้เกิดอาการท้องเสียได้
• สตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตรไม่ควรรับประทานส้มลม เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายต่อทารกได้
• ผู้ที่เป็นโรคไตควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานส้มลม เพราะอาจทำให้เกิดอาการไตวายได้

สรุป

ส้มลมเป็นผลไม้ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย โดยมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยยับยั้งการอักเสบ ลดน้ำหนัก ลดระดับคอเลสเตอรอล ป้องกันและรักษาโรคมะเร็ง บำรุงผิวพรรณ และมีสรรพคุณทางยาอื่นๆ อีกมากมาย